Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hướng dẫn xây dựng Chương trình”
Dòng 390: | Dòng 390: | ||
|<div style="position:relative;left:-13px"><div style="color:#ff5757">'''Lưu ý:'''</div>''Toàn bộ lý thuyết tổng quan về cách viết Mô tả Chương đã có trong [https://docs.google.com/document/d/1fllJbkPjKBfeIDGcXR4p-gToLlKx10d2a9WizOCNLkc/edit#heading=h.u3rgnmv3cids tài liệu đào tạo về thiết kế Chương học]. Nếu thầy cô chưa tham gia đào tạo, hoặc chưa nắm rõ những nội dung/khái niệm/yêu cầu về việc thiết kế mô hình khóa học, vui lòng xem lại các nội dung đào tạo liên quan.'' | |<div style="position:relative;left:-13px"><div style="color:#ff5757">'''Lưu ý:'''</div>''Toàn bộ lý thuyết tổng quan về cách viết Mô tả Chương đã có trong [https://docs.google.com/document/d/1fllJbkPjKBfeIDGcXR4p-gToLlKx10d2a9WizOCNLkc/edit#heading=h.u3rgnmv3cids tài liệu đào tạo về thiết kế Chương học]. Nếu thầy cô chưa tham gia đào tạo, hoặc chưa nắm rõ những nội dung/khái niệm/yêu cầu về việc thiết kế mô hình khóa học, vui lòng xem lại các nội dung đào tạo liên quan.'' | ||
</div> | </div> | ||
|} | |}<hr>[[Tập tin:Mô tả chương.png|nhỏ|300x300px|Ô "Mô tả" trong giao diện Chương trên PM Mapping]] | ||
[[Tập tin:Mô tả chương.png|nhỏ|300x300px|Ô "Mô tả" trong giao diện Chương trên PM Mapping]] | |||
'''Vì sao GCED lại cần Mô tả Chương?''' Có thể thầy cô đã quen với việc dạy môn GCED, và đã hiểu mỗi Chương "trông sẽ như thế nào" rồi. Tuy nhiên, không phải GV nào cũng có hiểu biết tương tự, và chưa kể tới những GV mới sẽ gia nhập hệ thống hàng năm. Do đó, đây sẽ là cơ hội để thầy cô hệ thống hóa lại những hiểu biết, kinh nghiệm của mình thành những đoạn hướng dẫn/giải thích/định hướng giảng dạy trong phần Mô tả Chương này. | '''Vì sao GCED lại cần Mô tả Chương?''' Có thể thầy cô đã quen với việc dạy môn GCED, và đã hiểu mỗi Chương "trông sẽ như thế nào" rồi. Tuy nhiên, không phải GV nào cũng có hiểu biết tương tự, và chưa kể tới những GV mới sẽ gia nhập hệ thống hàng năm. Do đó, đây sẽ là cơ hội để thầy cô hệ thống hóa lại những hiểu biết, kinh nghiệm của mình thành những đoạn hướng dẫn/giải thích/định hướng giảng dạy trong phần Mô tả Chương này. | ||
Dòng 506: | Dòng 505: | ||
</div> | </div> | ||
|} | |} | ||
[[Tập tin:Tài nguyên.png|nhỏ|Ô "Tài nguyên" trong giao diện Chương trên PM Mapping]] | [[Tập tin:Tài nguyên.png|nhỏ|Ô "Tài nguyên" trong giao diện Chương trên PM Mapping]]Đối với GCED, những tài liệu trên hiện đang tồn tại rải rác trong Khung Chương trình & Thư viện tài nguyên, chưa được tổng hợp & hệ thống hóa lại. Ngoài ra, những tài liệu có sẵn này có thể cũng không còn phù hợp nữa, cần được cập nhật/bổ sung thêm. | ||
Phiên bản lúc 04:42, ngày 20 tháng 1 năm 2022
Trang này sẽ cung cấp những định hướng, hướng dẫn & gợi ý cần thiết cho công việc xây dựng Chương trình GCED. Đối tượng đọc chủ yếu của trang này sẽ là nhân sự của Vinschool (GV, TTCM, BGH), những người sẽ tham gia vào Ban biên soạn GCED để cùng xây dựng các cấu phần quan trọng của Chương trình cho 12 khối lớp.
Cho tới thời điểm hiện tại, GCED đã trải qua 2 đợt xây dựng/điều chỉnh lớn về mặt Chương trình, với sự tham gia của những nhân sự Ban biên soạn khác nhau:
- Xây dựng CT lần đầu (2019): Dự án xây dựng CT GCED được khởi động. Task force GCED được tập hợp lần đầu để xây dựng những nội dung cơ bản nhất của môn học, bao gồm hệ thống Khung chương trình & Thư viện tài nguyên.
- Hệ thống hóa CT (2021): Dự án Curriculum Mapping bắt đầu trên toàn hệ thống Vinschool, áp dụng cho tất cả các môn học. Trong khuôn khổ của Dự án, Bộ Chuẩn đầu ra của GCED được cập nhật, và các mappers sẽ cùng hệ thống hóa lại toàn bộ nội dung học tập & đánh giá của GCED, sao cho thống nhất với những Chuẩn đầu ra này.
Những mục ở dưới đây bao gồm hướng dẫn chi tiết cho Ban biên soạn của từng đợt.
Lưu ý: Trang này bao gồm những yêu cầu & hướng dẫn chi tiết, gắn với đặc thù của môn GCED. Thầy cô nên đọc kết hợp với tài liệu đào tạo của Đội Cố vấn, vốn tập trung vào những lý thuyết tổng quan & chung cho mọi môn học). 2 nguồn tài liệu này sẽ đồng hành cùng thầy cô trong suốt chặng đường thực hiện Dự án.
|
Hướng dẫn mappers (2021)
Giới thiệu về Dự án, và những gì GCED đã trải qua
Thầy cô (với tư cách là mappers) đã tham dự 3 buổi đào tạo trong chuỗi “Giới thiệu CT học theo Chuẩn đầu ra”, do đó đã nắm được tinh thần & yêu cầu của Dự án Curriculum Mapping rồi. Để tóm tắt lại, Dự án yêu cầu mỗi môn học phải có (1) hệ thống Chuẩn đầu ra (để trả lời câu hỏi “Chúng ta kỳ vọng những gì ở HS?”), (2) hệ thống nội dung học tập dựa trên Chuẩn (để trả lời câu hỏi “Chúng ta giúp HS đạt kỳ vọng như thế nào?”), và (3) hệ thống đánh giá mức độ thành tạo các Chuẩn (để trả lời câu hỏi “Làm thế nào để chúng ta biết HS đã đạt được kỳ vọng?”)
Ở giai đoạn 1 của Dự án, PCT GCED đã hoàn thiện xong bộ Chuẩn, tức đã hoàn thành yêu cầu (1) ở trên. GCED vốn luôn được xây dựng dựa trên Chuẩn, do đó việc “hoàn thiện” Chuẩn trong giai đoạn 1 vừa để khắc phục những điểm cần cải thiện, vừa để giúp thầy cô (là mappers), và GV (khi triển khai sau này) hình dung rõ hơn về mong đợi của môn học.
GCED cũng đã có một kế hoạch dạy học (gọi là “Cx” trong ngữ cảnh của Dự án), bao gồm các chương & bài học. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu (2) của Dự án, Cx của GCED sẽ phải chỉnh sửa lại, để thật sự thống nhất với các Chuẩn vừa được cập nhật. Đây chính là 1 trong các công việc quan trọng của GCED trong giai đoạn 2.
Ngoài ra, GCED cũng đã có một hệ thống đánh giá, bao gồm các mốc đánh giá & hướng dẫn đánh giá cụ thể. Để đáp ứng yêu cầu (3), trong giai đoạn 2 GCED sẽ review, và điều chỉnh lại hệ thống đánh giá để thật sự đánh giá được các Chuẩn mới.
Các bước cần chuẩn bị trước khi bắt đầu công việc
Trước khi xây dựng nội dung cụ thể cho từng khối lớp, thầy cô (với vai trò là các mappers) sẽ cần đọc, và hiểu được những nguyên lý, định hướng quan trọng của Dự án & môn học. Do đó, mục này sẽ tóm tắt lại những thông tin đó dưới dạng các câu hỏi định hướng. Có thể coi danh sách này như 1 checklist để thầy cô tự tìm hiểu & trả lời, từ đó bảo đảm mình đã nắm được những thông tin cần thiết trước khi thực hiện các công việc tiếp theo.
Nếu thầy cô cảm thấy mình chưa hiểu, hoặc gặp khó khăn trong việc trả lời bất cứ câu hỏi nào ở dưới đây, vui lòng (1) đọc kỹ lại những hướng dẫn đã được đính kèm, hoặc (2) liên hệ với PCT GCED để trao đổi thêm.
Câu hỏi: Tôi cần biết gì về Dự án này? Vai trò của tôi là gì (câu hỏi 1)
Thầy cô đã tham gia Khóa đào tạo Giới thiệu về Dự án Curriculum Mapping, và đã nắm được tinh thần & yêu cầu cơ bản của Dự án. Qua Khóa đào tạo này, thầy cô đã có câu trả lời cho những câu hỏi định hướng quan trọng sau:
- Vì sao Chuẩn đầu ra quan trọng với Vinschool?
- Chuẩn đầu ra hiện hữu trong chương trình học như thế nào? Chương trình học được quyết định bởi Chuẩn ra sao?
- Làm sao để xây dựng được một kế hoạch dạy học dựa trên Chuẩn đầu ra?
Trả lời được câu hỏi số 3 đặc biệt quan trọng, vì thầy cô sẽ trực tiếp chỉnh sửa Cx GCED dựa trên những nguyên lý & kiến thức mà thầy cô đã được đào tạo.
Ngoài ra, thầy cô cũng đã nắm rõ vai trò cụ thể của mình trong dự án này (với tư cách là các mappers), thông qua đợt đào tạo định hướng dành cho mappers. Thầy cô sẽ hỗ trợ PCT GCED để hệ thống hóa & cập nhật lại hệ thống Cx, và các mốc đánh giá của GCED.
Lưu ý: Nếu thầy cô chưa tham gia đào tạo, hoặc chưa nắm rõ những nội dung nêu ở trên, vui lòng xem lại các nội dung đào tạo tương ứng.
|
Câu hỏi: Tôi cần biết gì về GCED? (câu hỏi 2)
Thầy cô được tuyển chọn làm mappers cho môn GCED, tức có nghĩa thầy cô đã có kinh nghiệm, và đã nắm được những đặc điểm cơ bản nhất của bộ môn. Và sau Dự án này, môn GCED mà thầy cô biết sẽ không thay đổi về bản chất, mục tiêu, hay những định hướng lớn của môn học.
(VD: GCED vẫn dạy về các vấn đề toàn cầu, vẫn hướng HS trở thành Công dân Toàn cầu. 5 Lăng kính, Bài Truy vấn Cá nhân, hay Dự án Hành động vẫn là những yêu cầu/công cụ bắt buộc của môn học)
Tuy nhiên, GCED cần bổ sung/hoàn thiện một số nội dung quan trọng theo yêu cầu của Dự án. Dưới đây là những nội dung mà GCED đã hoàn thành trong giai đoạn 1, hay còn gọi là những "nguyên liệu thô":
STT | Nội dung mới được tạo/được chỉnh sửa theo yêu cầu của Dự án | Mô tả thay đổi & Ý nghĩa với GCED | Thầy cô cần làm gì? |
---|---|---|---|
1 | Văn bản lĩnh vực/Văn bản môn | Văn bản lĩnh vực/Văn bản môn là 2 loại tài liệu định hướng quan trọng, trong đó nêu rõ những mong đợi lớn dành cho HS khi học các môn đó, thuộc lĩnh vực đó.
|
Tham khảo văn bản lĩnh vực Khoa học xã hội & nhân văn, tuy nhiên không bắt buộc. Thầy cô cần tập trung vào văn bản môn hơn, và đặc biệt chú ý vào những phần sau:
|
2 | Bộ Chuẩn chuyên môn | Bộ Chuẩn đầu ra chuyên môn là những yêu cầu về năng lực đặc thù của GCED. Bộ Chuẩn này đã được cập nhật lại về nội dung & yêu cầu cụ thể về năng lực, tuy nhiên sẽ không quá xa lạ với thầy cô. Nếu đọc kỹ, thầy cô sẽ thấy tất cả những Chuẩn chuyên môn này đều đã phần nào đó hiện hữu trong Cx hiện tại của GCED.
Bộ Chuẩn chuyên môn này cũng được phân chia lại thành 4 nhóm tuổi:
|
Thầy cô cần đọc:
|
3 | Danh sách Chuẩn liên môn | Chuẩn liên môn là một yêu cầu mới đối với GCED. Khi mượn chuẩn chuyên môn từ 1 môn học/khóa học khác, có nghĩa là GCED đang dùng những năng lực của môn học/khóa học đó để củng cố cho những năng lực có sẵn của GCED (chính là chuẩn chuyên môn).
|
Thầy cô cần đọc:
|
4 | Kiến thức Nội dung | Kiến thức Nội dung là những chủ đề, những chủ đề, khái niệm, thông tin, v.v. mà mỗi Cx (tức khóa học) cần đề cập tới. Danh sách KTND của GCED đã được cập nhật để phản ánh những thay đổi trong Chuẩn đầu ra.
|
Thầy cô cần đọc:
|
Lưu ý: Toàn bộ những nguyên liệu thô ở trên đã được đăng tải lên PM Mapping (mapping.vinschool.edu.vn). Hướng dẫn sử dụng PM, và hướng dẫn đọc các nguyên liệu thô đã có ở đây (cần tải về).
|
Câu hỏi: Công việc cụ thể của tôi với GCED là gì? (câu hỏi 3)
Công việc của thầy cô dự kiến sẽ kéo dài từ bây giờ cho tới hết năm 2022. Trong mỗi giai đoạn của Dự án, thầy cô sẽ cần hoàn thiện một loại sản phẩm nhất định, vào một khung thời gian nhất định. Dưới đây là timeline dự kiến của các sản phẩm thầy cô cần hoàn thiện:
Sản phẩm & thời hạn cần bàn giao
|
Các đầu việc lớn
|
1. Mô hình khóa học
24/11/2021 |
GCED đã có sẵn mô hình khóa. Dựa trên kinh nghiệm của mình, mappers sẽ cho feedback về phân phối tiết trong mô hình khóa này |
2. Hệ thống Chương
12/2021 – 1/2022
Thầy cô đang ở bước này
|
|
3. Hệ thống Bài học
3/2022 – 6/2022 |
|
4. Hệ thống đánh giá
9/2022 – 10/2022 |
|
Đối với mỗi sản phẩm, thầy cô sẽ được cung cấp hướng dẫn step-by-step để hỗ trợ quá trình xây dựng. Tham khảo những mục ở dưới để biết thêm.
Hướng dẫn/định hướng xây dựng mô hình khóa học (step-by-step)
Định nghĩa & vai trò mô hình khóa học (course outline)
“Mô hình khóa học” là cấu trúc của các khóa trong một môn, được phân chia thành nhiều giai đoạn trong một năm học. Về cơ bản, đây là một cách để người thiết kế Chương trình “lên ngân sách” thời gian của khóa.
- Khi soạn nội dung trong Cx, người thiết kế Chương trình sẽ phải cố gắng bám vào ngân sách này để thiết kế các học phần và đánh giá.
- Ngân sách sẽ phân chia thời gian thành các tuần và số tiết (số tiết tùy thuộc vào phân phối chương trình - 1 tuần có thể tương đương với 1 tiết, 2 tiết, hay nhiều hơn).
- Ngân sách này sẽ được trình bày một cách trực quan (timeline, Gantt chart, v.v.) để giúp người thiết kế và người xem dễ hình dung.
Ngoài ra, việc phác thảo mô hình khóa học cũng là cách để người thiết kế Chương trình hình dung môn của mình ở một góc độ vĩ mô, và phản ánh được một số định hướng giáo dục đặc thù của môn trong chính thiết kế của từng khóa.
Lưu ý: Tất cả mappers đã được đào tạo về mô hình khóa học trong đợt đào tạo số 2. Nếu thầy cô chưa tham gia đào tạo, hoặc chưa nắm rõ những nội dung/khái niệm/yêu cầu về việc thiết kế mô hình khóa học, vui lòng xem lại các nội dung đào tạo liên quan.
|
Định hướng của GCED & ảnh hưởng tới nguyên tắc xây dựng mô hình khóa học
Mô hình khóa học của GCED được xây dựng dựa trên những định hướng/mục đích gốc của môn học, và xoay quanh các vấn đề toàn cầu. Có thể tóm tắt ngắn gọn những định hướng/mục đích đó như sau:
- HS có hiểu biết thực tiễn về các vấn đề toàn cầu;
- HS nhận thức được vai trò của bản thân mình & mọi người trong việc ngăn chặn những vấn đề này;
- HS có khả năng bắt tay vào hành động, trực tiếp kiến tạo nên một tương lai tốt đẹp hơn cho mọi người.
Vậy, những định hướng/mục đích trên có ảnh hưởng thế nào tới việc thiết kế mô hình khóa học?
|
Có thể thầy rằng một mô hình truyền thống (Học lý thuyết - Kiểm tra - Hoc lý thuyết - Kiểm tra) sẽ không phù hợp đối với GCED. Môn học cần những cách tiếp cận mang tính đổi mới, "tích cực" hơn, thể hiện qua việc HS nên có nhiều cơ hội học tập hơn là chỉ nghe giảng lý thuyết. Một trong những cách như vậy là dự án trải nghiệm, là lúc HS biến những kiến thức đã học trở thành hành động thực tế. Tuy nhiên, dự án này chỉ nên là công cụ bổ trợ cho việc học tập, thay vì là đích đến của HS.
Tất nhiên là HS vẫn cần được GV cung cấp nền tảng, tuy nhiên việc này chỉ nên diễn ra trong một thời gian ngắn. Phần lớn thời gian trong năm học, HS nên có tiếng nói, và nên được chủ động quyết định lộ trình học tập của mình. Lý tưởng nhất là sau khi có đủ nền tảng kiến thức, HS sẽ bắt đầu "chọn nhánh học", đi đào sâu vào những vấn đề, chủ đề nhỏ mà mình quan tâm.
Ngoài ra, việc suy ngẫm cũng cần được đề cao trong GCED. Suy ngẫm là để HS thật sự biến những gì mình đã học, đã làm trở thành kiến thức, bài học của riêng mình. Đây có thể được coi là một bước "học" khác của HS, có tầm quan trọng ngang bằng, hoặc thậm chí còn hơn việc học kiến thức ban đầu. Bởi tầm quan trọng này, việc suy ngẫm sẽ là một trọng tâm để đánh giá mức độ thành thạo của HS GCED.
Mô hình khóa học hiện tại của GCED
Từ những cân nhắc trên, GCED đã thiết kế ra mô hình khóa học sau, áp dụng chung cho 12 khối lớp. Tất cả HS GCED (dù là lớp 1 hay lớp 12) cũng sẽ trải qua những giai đoạn học tập/đánh giá như ở dưới, và bắt đầu/kết thúc những giai đoạn này vào cùng một thời điểm.
Lưu ý: GCED vẫn sẽ có các mốc đánh giá nhỏ như Đề án Hành động, hay Bài báo cáo. Tuy nhiên, vì đây chỉ là mốc đánh giá nhỏ, nên sẽ không được thể hiện trong mô hình khóa học.
Dưới đây là mô tả về yêu cầu của các giai đoạn học tập & các mốc đánh giá:
Các giai đoạn học tập | Các mốc đánh giá |
---|---|
A. Giai đoạn Học đầu tiên (Kéo dài 27 tiết, bắt đầu từ giữa tháng 8)
|
D. Mốc đánh giá lớn HK1 - Bài trình bày Truy vấn Cá nhân (kéo dài trong 4 tiết, bắt đầu từ giữa tháng 11)
Sau khi xong Chương 2, mỗi HS sẽ trình bày cho mọi người về bài Truy vấn Cá nhân của mình trong khoảng thời gian tối đa là 4 tiết. HS không những chỉ nói về (1) câu trả lời cho câu hỏi truy vấn của mình mà còn cần có khả năng tường thuật về (2) quá trình thực hiện nghiên cứu, cũng như chia sẻ về những (3) suy ngẫm em có trong và sau khi hoàn thành việc tìm hiểu.
|
B. Giai đoạn Làm (Kéo dài 26 tiết, bắt đầu từ đầu tháng 12)
|
|
C. Giai đoạn Học (Kéo dài 15 tiết, bắt đầu từ đầu tháng 3)
|
E. Mốc đánh giá lớn HK2 - Bài suy ngẫm Cuối năm (kéo dài trong 3 tiết, bắt đầu từ cuối tháng 4)
Ngay sau khi thực hiện Bài báo cáo trong Chương 7, HS sẽ bắt đầu thực hiện Bài suy ngẫm Cuối năm. Đây là một sản phẩm suy ngẫm cá nhân mang tính chất tổng kết, yêu cầu HS nhìn lại toàn bộ quá trình học tập trong năm. HS sẽ rà soát lại Truy vấn Cá nhân của bản thân, sử dụng những điều em học được từ Dự án Hành động & kinh nghiệm thực hiện Bài báo cáo để cập nhật kiến thức của bản thân.
|
Công việc cần thực hiện
Trên đây là toàn bộ nội dung & cơ sở thiết kế cho mô hình khóa học của GCED. Như đã nói từ trước, mô hình này hẳn đã rất quen thuộc với thầy cô, vì đã được đưa vào triển khai thực tế từ đầu rồi. Thầy cô sẽ không cần tốn công suy nghĩ, hay đề xuất ra một mô hình mới nào cả.
Tuy nhiên, không có gì là hoàn hảo cả. Bởi vì mô hình khóa học này đã triển khai được một thời gian, nên ý kiến đóng góp của thầy cô (những người đã có kinh nghiệm giảng dạy/triển khai thực tế) lại càng trở nên cần thiết. Nói cách khác, thầy cô chính là những người phù hợp để nhận xét một mô hình khóa học có sẵn đang có những thiếu sót gì, cần phải cải thiện những gì.
Dưới đây là 2 yêu cầu lớn dành cho 1 mô hình khóa học bất kỳ, kèm theo những câu hỏi định hướng mà thầy cô cần trả lời để bảo đảm những yêu cầu này:
Yêu cầu đối với mô hình khóa học | Một số câu hỏi định hướng cần trả lời |
---|---|
Phải thể hiện rõ ràng định hướng của môn học | 1. Theo thầy cô, mô hình khóa học ở trên đã bám sát với định hướng môn học chưa? Đã được giải thích rõ ràng chưa?
Để trả lời câu hỏi này, thầy cô nên đọc kỹ văn bản môn ở đây, và đọc lại mô hình khóa học ở trên để so sánh, đối chiếu.
Lưu ý rằng chỉ nhận xét vào cấu trúc tổng thể (VD: Cần thêm mốc đánh giá, cần thay đổi đặc điểm của giai đoạn A, B, v.v.). Chưa nhận xét vào những chi tiết cụ thể, mang tính vận hành như thời gian triển khai, hay số tiết, v.v. |
Phải triển khai thực tế được, không gặp vấn đề gì quá nghiêm trọng | 3. Theo thầy cô, có giai đoạn nào/mốc đánh giá nào cần điều chỉnh số tiết không?
Thầy cô đã có kinh nghiệm triển khai GCED rồi, và đã biết mỗi giai đoạn/chương học/mốc đánh giá của GCED yêu cầu những gì rồi. Để có thể trả lời câu hỏi này, thầy cô nên cân nhắc:
Nếu để ý, thấy cô sẽ thấy mô hình khóa học hiện tại chỉ cần tới cuối tháng 4 là đã kết thúc được nội dung học tập & đánh giá. Tuy nhiên, mô hình này chưa tính tới các kỳ nghỉ lễ, tết, hay các sự kiện định kỳ & đột xuất tại cơ sở. Do đó, thời gian triển khai môn học thực tế chắc chắn sẽ khác so với mô hình này, và do đó rất cần nhận xét từ thầy cô để phù hợp hơn với tình hình chung tại các cơ sở
|
Hướng dẫn/định hướng xây dựng hệ thống Chương (step-by-step)
Sau khi đã hoàn thành Mô hình khóa học, tất cả các môn học sẽ bắt đầu xây dựng hệ thống Chương của bộ môn. Các Chương của một khóa sẽ phải phản ánh những định hướng, yêu cầu & hạn mức mà Mô hình khóa học đã đề ra.
Dưới đây là Mô hình khóa học chung của GCED, áp dụng cho K1-K12:
Tình trạng hiện tại của GCED & Các bước cần làm tiếp theo
Với GCED, môn học đã có hệ thống Chương từ trước, tuy nhiên chắc chắn sẽ cần bổ sung/hoàn thiện để đạt được những yêu cầu của Dự án. Dưới đây là danh sách yêu cầu của Dự án đối với hệ thống Chương, mức độ đáp ứng của CT GCED hiện tại, và các bước cần làm tiếp theo:
STT | Yêu cầu | Mô tả tình trạng hiện tại | Các bước cần làm tiếp theo & Nhân sự phụ trách |
---|---|---|---|
1 | Danh sách Chương & Chủ đề/nội dung học tập chính trong các Chương | Đã có
Lưu ý: Những thay đổi cụ thể về nội dung học tập sẽ diễn ra ở cấp độ Bài học |
N/A |
2 | Phân bố thời gian/thời lượng trong Chương | Đã có
|
N/A |
3 | Mục tiêu Chương & liên kết với Chuẩn đầu ra | Chưa có
|
PCT sẽ thực hiện 2 công việc sau:
|
4 | Mô tả Chương | Chưa có
GCED chỉ có 1 mô tả chung cho Chủ đề trọng tâm sẽ học ở mỗi khối lớp, chứ chưa có mô tả cho cả 7 Chương học trong những khối lớp này. |
Thầy cô (mappers) sẽ thực hiện những công việc sau:
|
5 | Tài liệu gợi ý | Đã có, nhưng cần hệ thống hóa, cập nhật & bổ sung
|
Thầy cô (mappers) sẽ thực hiện những công việc sau:
|
Hướng dẫn/lưu ý về việc viết Mô tả Chương
Về cơ bản, mô tả chương bao gồm những đoạn văn xuôi, hình ảnh, biểu đồ, danh sách thông tin, hay bất kỳ phương tiện gì mà có thể giúp cho người đọc (thường là giáo viên) hiểu cặn kẽ (1) chương này bao gồm những gì và (2) những loại hình hoạt động trọng tâm mà giáo viên và học sinh sẽ phải thực hiện.
Lưu ý: Toàn bộ lý thuyết tổng quan về cách viết Mô tả Chương đã có trong tài liệu đào tạo về thiết kế Chương học. Nếu thầy cô chưa tham gia đào tạo, hoặc chưa nắm rõ những nội dung/khái niệm/yêu cầu về việc thiết kế mô hình khóa học, vui lòng xem lại các nội dung đào tạo liên quan.
|
Vì sao GCED lại cần Mô tả Chương? Có thể thầy cô đã quen với việc dạy môn GCED, và đã hiểu mỗi Chương "trông sẽ như thế nào" rồi. Tuy nhiên, không phải GV nào cũng có hiểu biết tương tự, và chưa kể tới những GV mới sẽ gia nhập hệ thống hàng năm. Do đó, đây sẽ là cơ hội để thầy cô hệ thống hóa lại những hiểu biết, kinh nghiệm của mình thành những đoạn hướng dẫn/giải thích/định hướng giảng dạy trong phần Mô tả Chương này.
Công việc tiếp theo của thầy cô sẽ là viết Mô tả Chương cho 7 chương của khối lớp mình đang phụ trách. Thầy cô sẽ nhập Mô tả Chương lên PM Mapping (mapping.vinschool.edu.vn) bằng cách truy cập vào khóa mình phụ trách, mở Chương tương ứng và nhập vào ô "Mô tả".
Mỗi mô tả Chương có thể có một (hoặc nhiều) chức năng khác nhau, tùy vào đặc điểm của Chương. Có thể kể tới một số chức năng như:
STT | Yêu cầu | Ví dụ |
---|---|---|
1 | Diễn giải quá trình học của Chương Sau khi đã thiết kế xong hệ thống bài học, thầy cô có thể quay lại phần mô tả để cập nhật diễn giải quá trình học, viết cụ thể hơn về từng bước nhỏ. Hiện tại, thầy cô có thể chỉ viết chung chung như một dạng lưu ý cho chính bản thân.
|
VD ở Chương 1:
|
2 | Giải thích/mô tả chủ đề trọng tâm (chỉ áp dụng cho Chương 1)
Bao gồm đại ý (“big idea” hoặc “main theme”) hay những bài học cốt lõi của chương - những thứ quan trọng, súc tích nhất mà học sinh cần hiểu, ngay cả khi không ghi nhớ 100% các tiểu tiết xung quanh. Chức năng này sẽ chỉ áp dụng cho Chương 1, vì đây là Chương duy nhất mà HS được học lý thuyết về các Chủ đề trọng tâm. |
Đối với GCED, Mô tả Chủ đề trọng tâm đã có ở Wiki mỗi khóa, thầy cô có thể copy/paste lại. |
3 | Liệt kê từ vựng, khái niệm, định nghĩa và thông tin quan trọng (chỉ áp dụng cho Chương 1)
Đây là một dạng đề cương tóm tắt kiến thức nội dung của Chương này. Chức năng này sẽ chỉ áp dụng cho Chương 1, vì đây là Chương duy nhất mà HS được tiếp cận với các từ vựng/định nghĩa/khái niệm mới.
|
VD ở Chương 1 khối 8:
"Ở Chương 1 có những thuật ngữ/khái niệm đáng chú ý sau, thầy cô cần nắm chắc về kiến thức để có thể giải thích cho HS:
|
4 | Cung cấp ngữ cảnh học (chỉ áp dụng cho Chương 1)
Thầy cô cần trả lời những câu hỏi như: Vì sao lại học những chủ đề này? Chúng liên quan gì đến những chủ đề khác hoặc đời sống của người học? Ngữ cảnh học có thể được đan xen vào trong giải thích chủ đề trọng tâm (là một nội dung khác mà có thể có trong mô tả chương). |
VD ở Chương 1 khối 4:
"Ở K2, HS đã hiểu rằng con người phụ thuộc vào nước sạch để sinh sống và tồn tại. Tới K4, HS sẽ biết thêm rằng con người còn phụ thuộc vào động & thực vật nữa. Kiến thức từ những khối lớp này sẽ giúp các em dần hiểu ra rằng cuộc sống của con người phụ thuộc rất nhiều vào những yếu tố trong thiên nhiên, và do đó nên trân trọng & sẵn sàng chống lại những hành vi đe dọa tới thiên nhiên". |
5 | Đưa ra định hướng dạy-học của Chương
|
VD ở Chương 3, khối 1-2-3:
"Ở lứa tuổi này, HS sẽ chưa có khả năng tự tìm nhóm cho bản thân, cũng chưa có khả năng làm việc nhóm tốt. Do đó, GV có thể sẽ cần:
Tuy nhiên, GV không được xếp nhóm cho HS chỉ vì lý do "tiện", mà phải vì những HS trong nhóm có điểm tương đồng với nhau. Ngoài ra, khi giao việc cho HS, GV phải luôn luôn giúp HS hiểu rõ mình đang làm việc này để làm gì, phục vụ mục đích gì của nhóm" |
6 | Mô tả những hoạt động trọng tâm trong chương |
VD ở Chương 4:
Trong Chương này, HS không học lý thuyết, mà sẽ chủ yếu thực hiện nghiên cứu/điều tra theo nhóm, và từ đó xây dựng kế hoạch hành động cho nhóm mình. |
7 | Giải thích năng lực/Chuẩn được đưa vào chương
Không cần, vì hầu hết Chuẩn GCED đều đã có mô tả cụ thể. Thầy cô không cần viết phần này. |
|
8 | Liệt kê yêu cầu về dụng cụ học tập và cơ sở vật chất
|
VD ở Chương 4:
"Đối với những nhóm HS muốn tới gặp cộng đồng để giúp đỡ trực tiếp, GV sẽ cần chuẩn bị trước những việc sau:
|
Một số lưu ý cuối cùng cho việc viết Mô tả Chương như sau:
- Mô tả của 1 Chương không nhất thiết phải có tất cả những nội dung/chức năng nêu trên, hoặc bám theo format cứng nhắc nào: Tùy vào đặc điểm của Chương mà thầy cô sẽ cần lưu ý những thông tin khác nhau cho GV. Thầy cô cũng không cần phải quá lo lắng về việc nên trình bày thế nào. Thầy cô có thể viết 1 đoạn cho mỗi chức năng, hoặc viết xen kẽ, miễn sao người đọc (GV triển khai sau này) hiểu được (1) chương này bao gồm những gì và (2) những loại hình hoạt động trọng tâm mà giáo viên và học sinh sẽ phải thực hiện.
- Một số nội dung/chức năng ở trên có thế áp dụng cho nhiều khối lớp khác nhau (bôi màu xanh): Do đó, thầy cô không nhất thiết phải viết những nội dung này một mình, mà có thể cùng thảo luận với những thầy cô phụ trách các khối lớp lân cận, sau đó chốt ra những nội dung cần đưa vào mô tả của những khối lớp đó. Không nhất thiết phải copy nguyên từ ngữ, nhưng đại ý thì phải giống nhau.
- VD: Do đặc điểm của lứa tuổi K1-2-3, mappers phụ trách 3 khối lớp này đều đồng ý là GV cần phải "cầm tay chỉ việc" HS nhiều hơn khi các em làm Dự án. Do đó, định hướng "cầm tay chỉ việc" này sẽ được đưa vào Mô tả của những Chương liên quan của cả 3 khối lớp.
- Thầy cô nên rà soát các hướng dẫn triển khai có sẵn & Khung Chương trình để tìm những thông tin có thể được viết vào Mô tả Chương. Rất nhiều nội dung/chức năng nên ở trên đã được đề cập ở đâu đó rồi, thầy cô nên tận dụng lại và cập nhật/bổ sung thay vì phải viết mới từ đầu.
Hướng dẫn/lưu ý về việc xây dựng danh sách Tài liệu gợi ý
Để chương được hoàn thiện với tư cách là một tài liệu cho giáo viên triển khai, GV sẽ cần một danh sách những tài liệu gợi ý/tham khảo. Tài liệu trong danh sách này là những thứ:
- Có thể được sử dụng để triển khai trong lớp học (hay ít nhất làm cơ sở cho giáo án). HOẶC
- Được dùng làm tài liệu tham khảo bổ sung giúp giáo viên hiểu hơn về những chủ đề hay năng lực có trong chương.
Cả 2 loại tài liệu trên đều là những tài liệu gợi ý - chúng ta liệt kê những thứ có thể sử dụng được trong quá trình dạy chương này, có thể nhiều tài liệu có cùng chức năng (và giáo viên sẽ chỉ chọn nguồn 1 tài liệu để dạy thôi), không có tài liệu nào là bắt buộc.
Lưu ý: Cách phân biệt 2 loại tài liệu gợi ý/tham khảo này đã có trong tài liệu đào tạo về thiết kế Chương học. Nếu thầy cô chưa tham gia đào tạo, hoặc chưa nắm rõ những nội dung/khái niệm/yêu cầu về việc thiết kế mô hình khóa học, vui lòng xem lại các nội dung đào tạo liên quan.
|
Do đó, công việc tiếp theo của thầy cô là viết tài liệu gợi ý phù hợp cho 7 chương của khối lớp mình đang phụ trách. Thầy cô sẽ nhập tài liệu gợi ý lên PM Mapping (mapping.vinschool.edu.vn) bằng cách truy cập vào khóa mình phụ trách, mở Chương tương ứng và nhập vào ô "Tài nguyên".
Công việc cụ thể của thầy cô sẽ bao gồm những bước sau:
1. Rà soát & tổng hợp lại tất cả tài liệu gợi ý mà GCED đã có (trong Khung Chương trình, Thư viện tài nguyên, v.v.)
Thầy cô có thể truy cập vào trang Wiki của từng khóa, và vào trang của từng Bài để rà soát lại những tài liệu/tài nguyên có sẵn. Những tài liệu này thường tồn tại dưới dạng các đường link, dẫn tới các trang web chứa những bài báo/video/sách/tin tức mà có thể được dùng trong các bài học của GCED (xem hình dưới).
Thầy cô có thể thấy tài liệu này ở trong ô "Tài liệu gợi ý", hoặc ở trong nội dung chi tiết của từng "mảnh ghép". Xem hình dưới để biết nơi tìm kiếm những tài liệu có sẵn này.
Tài liệu của 1 Chương sẽ là tổng hợp tất cả tài liệu đã có sẵn trong các Bài thuộc Chương đó. Nếu thấy tài liệu nào ở Bài không còn phù hợp/chính xác nữa, thầy cô có thể loại bỏ, không cần đưa vào danh sách tài liệu gợi ý ở Chương.
2. Cập nhật & bổ sung tài liệu gợi ý mới
Thầy cô có thể đưa những tài liệu mà thầy cô đã sử dụng và tự đánh giá là phù hợp, tuy nhiên không thuộc danh sách tài liệu mà CT GCED đã gợi ý từ đầu. Thầy cô cũng có thể dành thời gian để tìm tài liệu mới, dựa trên hiểu biết/kinh nghiệm của bản thân sau khi đã triển khai GCED thực tế.
Để biết những tài liệu gợi ý mới này có phù hợp hay không, thầy cô có thể tự trả lời nhanh một số câu hỏi sau:
- Tài liệu này có thể được dùng làm gì? Giúp HS/GV đạt mục tiêu gì trong GCED?
- GV có thể gặp vấn đề gì trong việc đọc/hiểu/tiếp cận tài liệu này không? Nếu có, có thể giải quyết được không.
Ưu tiên (1) những tài liệu bằng tiếng Việt, (2) có sẵn bản đầy đủ trên mạng, hoặc (3) có thể mua được dễ dàng. Nếu không, thầy cô vẫn có thể gợi ý sử dụng, tuy nhiên cần lưu ý rõ ràng (nói rõ hơn ở mục dưới).
Lưu ý rằng thầy cô không nên quá khắt khe trong việc lựa chọn tài liệu gợi ý, vì GV không bắt buộc phải sử dụng những tài liệu này vào việc giảng dạy thực tế, mà chỉ sử dụng với mục đích tham khảo. Có thể sẽ có GV cảm thấy tài liệu của thầy cô có ích, có thể không, và việc này là hoàn toàn bình thường.
3. Tổng hợp, phân loại & viết hướng dẫn/gợi ý sử dụng tài liệu gợi ý
Sau khi đã tổng hợp xong 1 danh sách tài liệu gợi ý (bao gồm tài liệu cũ & mới), thầy cô cần phân loại những tài liệu này thành 2 nhóm sau (mục đích là để người đọc biết những tài liệu này sẽ được sử dụng trong bối cảnh nào):
- Tài liệu có thể dùng để triển khai (ưu tiên cao)
- Tài liệu mang tính tham khảo (ưu tiên thấp)
Sau đó, thầy cô cần để lại hướng dẫn/gợi ý sử dụng của mình cho những tài liệu gợi ý này, dù là tài liệu cũ hay mới đi nữa. Việc này sẽ giúp cho GV (những người sử dụng tài liệu sau này) tận dụng tối đa những lợi ích mà tài liệu gợi ý có thể mang lại.
Với mỗi tài liệu được đề xuất, thầy cô cần viết 1-2 câu ngắn giải thích vì sao tài liệu này được đưa vào danh sách. Những giải thích dù ngắn nhưng rất hữu dụng đối với giáo viên trong việc xác định rõ:
- Vì sao cần phải đọc tài liệu này (để triển khai trong lớp hay chỉ là tham khảo thêm)?
- Tài liệu liên quan gì đến những chủ đề, khái niệm, thông tin, hiện tượng, v.v. trong chương?
- Phần cụ thể nào trong tài liệu cần được chú ý?
- Có gì cần lưu ý về góc nhìn, quan niệm hay thiên kiến (“bias”) của tài liệu?
Hướng dẫn/định hướng xây dựng hệ thống Bài học (step-by-step)
Hướng dẫn Task force (2019)
Mục này mô tả những công việc mà Task force cần thực hiện để xây dựng Chương trình GCED lần đầu hồi năm 2019, do đó chỉ có giá trị tham khảo. Ấn nút Ẩn/hiện ở bên cạnh để xem toàn bộ nội dung
Hệ thống mã hóa
Để chuẩn hóa việc lưu trữ tài nguyên, GCED sẽ sử dụng một hệ thống mã hóa để đặt tên cho các giáo án, mục tiêu học tập hay tài liệu hướng dẫn.
Mã này bao gồm 4 ký tự, ở giữa mỗi ký tự là một dấu chấm “.”
Ví dụ: Mã “1.3.1.a” dưới đây là tên của một “mảnh ghép” (tức một đoạn thiết kế hoạt động & tài liệu):
Số thứ tự khối (trên tổng số 12 khối). Block này dành cho học sinh khối 1. | Số thứ tự giáo án (trên tổng số 72 tiết). Đây là giáo án thứ 3. | Số thứ tự mục tiêu học tập. Đây là mục tiêu thứ nhất trong số các mục tiêu của tiết học. | Mã cuối cùng của “mảnh ghép” là một chữ cái. Đây là mảnh ghép đầu tiên trong số các lựa chọn thỏa mãn được mục tiêu học tập 1.3.1. | |||
1 | . | 3 | . | 1 | . | a |
Với ví dụ này, chúng ta có thể suy ra rằng “mảnh ghép” này:
- Dành cho học sinh khối 1.
- Nằm trong giáo án 1.3, giáo án thứ 3 được sử dụng với khối 1.
- Thỏa mãn mục tiêu 1.3.1.
- Là phương án thứ nhất (“a”) trong các phương án (“b”, “c”, v.v.) có thể thỏa mãn mục tiêu 1.3.1.
Hướng dẫn xây dựng Khung chương trình
Mô tả chung về công việc
Người thiết kế Khung chương trình có vai trò phân phối và sắp xếp nội dung và mục tiêu học tập của khối được giao và đảm bảo tính chu trình liền mạch trong và giữa các khối lớp. Khung Chương trình là hệ thống chuẩn đầu ra cho khối lớp được phân công, bao gồm định hướng và mục tiêu cho cả khóa học, mỗi chương, mỗi tiết.
Với vai trò là người thiết kế Khung chương trình, thầy/cô sẽ nhận rất nhiều tài nguyên cũng như hướng dẫn kỹ càng, đặc biệt là ở trong Cẩm nang GCED này. Tuy nhiên, điều này không thay thế hoặc làm giảm tầm quan trọng của việc trao đổi thường xuyên với Điều phối Dự án.
Trong mục này, tổng thể các bước cần thực hiện sẽ được phác thảo. Chi tiết tham khảo của từng bước nằm trong Phụ lục hoặc các file khác. Vì công việc yêu cầu phải chuyển đổi giữa các mục, các file khác nhau, thầy/cô nên chủ động làm quen với hệ thống tài nguyên trước khi bắt đầu công việc.
Hướng dẫn step-by-step
📙 Bài chi tiết: Hướng dẫn step-by-step (Khung chương trình)
Phần 1: Chuẩn bị
Phần 2: Viết nội dung
Phần 3: Kiểm tra, kiểm chứng
Checklist sản phẩm
Sau khi đã đi hết các bước xây dựng Khung Chương trình, các thầy/cô có thể dùng checklist sau để kiểm tra sản phẩm:
Ở cấp khóa học:
- Đây là khối lớp nào? Chủ đề trọng tâm của khối lớp đó là gì?
- Miêu tả chuẩn đầu ra (về mặt kiến thức, kỹ năng hoặc thái độ) của khối đó sau khi học khóa này.
Ở cấp chương:
- Có các Câu hỏi dẫn dắt chương nào?
- Cho mỗi chương, có những Câu hỏi tiết học nào để giúp xây dựng hiểu biết của học sinh về Câu hỏi dẫn dắt?
Ở cấp tiết học:
- Tiết học này đang trả lời Câu hỏi tiết học nào trong chương?
- Để trả lời câu hỏi tiết học đó, mục tiêu học tập của bài này sẽ là gì (về mặt kiến thức, kỹ năng hoặc thái độ)?
- Cho mỗi mục tiêu được liệt kê, phải có (1) tiêu chí/bằng chứng đánh giá và (2) mã số.
- Trình tự các mục tiêu đã tuân thủ theo Thang Bloom hay Mô hình 3A chưa?
- Tài nguyên thầy/cô khuyên nên dùng cho từng tiết học là gì?
Hướng dẫn xây dựng nội dung giảng dạy
Mô tả chung
Công việc chính của chuyên viên thiết kế hoạt động là nghiên cứu tài liệu và thiết kế hoạt động dựa vào Khung Chương trình. Thầy/cô sẽ thiết kế những “mảnh ghép” hoạt động cụ thể mà có thể thỏa mãn được những cặp mục tiêu-tiêu chí. Đồng thời, người xây dựng hoạt động cũng cung cấp nguồn tài liệu/ học liệu để bổ trợ cho các hoạt động được thiết kế.
Qua công việc của mình, thầy/cô góp phần xây dựng Thư viện Tài nguyên, là nơi lưu trữ tất cả những “mảnh ghép” hoạt động và tài nguyên mà giáo viên sẽ tham khảo trong quá trình xây dựng giáo án hoàn chỉnh.
Với tư cách là người tham gia xây dựng Chương trình, thầy/cô sẽ nhận rất nhiều tài nguyên cũng như hướng dẫn kỹ càng, đặc biệt là ở trong Cẩm nang Vận hành này. Tuy nhiên, điều này không thay thế hoặc làm giảm tầm quan trọng của việc trao đổi thường xuyên với Điều phối Dự án.
Trong mục D3 này, tổng thể các bước cần thực hiện sẽ được phác thảo. Chi tiết tham khảo của từng bước nằm trong Phụ lục hoặc các file khác. Vì công việc yêu cầu phải chuyển đổi giữa các mục, các file khác nhau, thầy/cô nên chủ động làm quen với hệ thống tài nguyên trước khi bắt đầu công việc
Hướng dẫn step-by-step
📙 Bài chi tiết: Hướng dẫn step-by-step (Thiết kế hoạt động)
Trong công việc thiết kế mảnh ghép hoạt động, thầy/cô sẽ trải qua 3 phần khác nhau của quá trình.
Phần 1: Chuẩn bị;
Phần 2: Viết nội dung;
Phần 3: Kiểm tra, kiểm chứng.
Việc thiết kế mảnh ghép cho các tiết học lý thuyết thông qua các Lăng kính (Khám phá Chủ đề) sẽ có những khác biệt nhất định so với những tiết khác, vì vậy sẽ có 2 bộ hướng dẫn step-by-step riêng: 1 bộ áp dụng cho 21 tiết đầu, 1 bộ áp dụng cho 51 tiết còn lại.