Draft
Kết thúc Chương 3, HS đã được ghép nhóm để cùng nhau thực hiện Dự án Hành động, kết thúc Giai đoạn Học thứ nhất (Học kỳ 1). Sản phẩm cuối cùng của Giai đoạn Học là một bản Đề án, trong đó tóm tắt qua những ý tưởng của các thành viên trong nhóm để phục vụ cộng đồng.
Tiếp theo, HS sẽ bắt đầu Giai đoạn Làm trong Học kỳ 2. Giai đoạn này sẽ kết nối các hoạt động phục vụ cộng đồng có ý nghĩa với kiến thức học thuật, phát triển cá nhân và trách nhiệm xã hội. HS sẽ có cơ hội tìm hiểu, khám phá và hành động để phục vụ nhu cầu thực tế của cộng đồng, đồng thời xây dựng các kỹ năng và kiến thức mới trong quá trình học.
🔎 Xem thêm: Học qua phục vụ để hiểu thêm về phương pháp tiếp cận giáo dục được sử dụng trong Giai đoạn Làm
Chương 4: Lập kế hoạch & Chuẩn bị là nội dung đầu tiên, và cũng là nội dung quan trọng nhất của Giai đoạn Làm. Lý do đơn giản là vì việc chuẩn bị kỹ lưỡng, cẩn thận luôn đóng vai trò tối quan trọng, quyết định mức độ hiệu quả của bất cứ dự án nào. Không những vậy, việc chuẩn bị cũng giúp cho HS được thật sự thực hành những gì mình đã học, tạo ra sự tiếp nối liền mạch giữa Giai đoạn Học thứ nhất và giai đoạn Làm.
🔎 Xem thêm: Timeline học tập để hiểu thêm về các Giai đoạn trong môn GCED
Mục tiêu chương
GCED sử dụng phương pháp Học qua phục vụ theo trường phái học thuật, tức có nghĩa sẽ sử dụng việc phục vụ để "phục vụ" việc học. Trên tình thần đó, Dự án Hành động của các nhóm phải đạt được những tiêu chí sau:
Mục tiêu học tập (mục tiêu cá nhân):
- Dự án của HS có thể bổ trợ, kết nối & giúp HS hiểu sâu hơn về bài Truy vấn Cá nhân (đã hoàn thành ở Chương 2). Tức có nghĩa, HS cần xác định được mối liên kết giữa Truy vấn cá nhân của mình với Dự án Hành động.
Mục tiêu phục vụ (mục tiêu chung của nhóm):
- Dự án của HS được xây dựng trên nhu cầu có thật của một cộng đồng cụ thể, có thể đem lại giải pháp sát với thực tế, và có tính ứng dụng cao. Tức có nghĩa, HS cần điều tra nhu cầu thiết thực của cộng đồng được phục vụ.
- Dự án của HS được chuẩn bị kỹ càng, đã cân nhắc tất cả những yếu tố cần thiết. Tức có nghĩa, HS cần có được một bản kế hoạch hành động cho dự án của mình.
Tất nhiên, độ khó/yêu cầu của mỗi mục tiêu này sẽ khác nhau tùy theo khối lớp, và đã được quy định rõ trong Khung Chương trình của 12 khối lớp.
|
|
Lưu ý: Chương 4 có thể là thời điểm tốt để HS "kết nối" với các đối tác bên ngoài, hay những người/tổ chức có thể giúp các em. Làm vậy vừa giúp cho việc phục vụ cộng đồng hiệu quả hơn, vừa giúp truyền thông để mọi người hiểu rõ lợi ích mà HS có thể mang lại cho cộng đồng. Tuy nhiên, đây chỉ là một mục tiêu bổ trợ, GV và HS chỉ nên hướng tới nếu điều kiện cho phép, và vẫn cần tập trung vào những mục tiêu chính đã nêu ở trên. 🔎 Xem thêm: Timeline học tập để hiể |
Điều tra nhu cầu cộng đồng
Ý nghĩa của việc điều tra nhu cầu cộng đồng
Trong bản Đề án của mỗi nhóm HS (sản phẩm ở cuối Chương 3), các em đã nêu rõ đối tượng/cộng đồng mà mình sẽ phục vụ, cũng như lý do vì sao mình lại chọn cộng đồng đó. Đúng như tên gọi của mình, Đề án chính là một bản tóm tắt qua về những ý tưởng của nhóm, nói về việc nhóm định làm gì để giúp đỡ cộng đồng.
Vậy, tại sao lại cần thêm một bước nghiên cứu điều tra nhu cầu cộng đồng nữa? Liệu bước này có trùng với những gì HS đã làm không?
- Câu trả lời là không. Những gì HS viết trong Đề án chỉ dừng ở mặt ý tưởng (vì các em mới được tạo nhóm), chưa đủ thời gian chứng minh được cộng đồng mà các em định giúp có nhu cầu thật sự hay không. Nếu HS không chắc chắn về nhu cầu này, rất có thể Dự án Hành động của các em sẽ không phục vụ được đúng đối tượng, hoặc không đúng nhu cầu lớn nhất của đối tượng đó.
- Hơn nữa, việc điều tra cẩn thận cũng giúp nhóm HS trả lời được câu hỏi tiếp theo: Với nhu cầu này của cộng đồng, liệu mình có thực hiện/đáp ứng được không? Cần phải làm gì tiếp theo để phục vụ cộng đồng. Trả lời được câu hỏi này sẽ giúp ích cho việc lập kế hoạch của HS, khi HS cần phải xác định rõ ràng những công việc/điều kiện cần đạt được để triển khai dự án hiệu quả.
Việc chứng minh được nhu cầu thiết thực của cộng đồng là yêu cầu bắt buộc đầu tiên để thầy cô phê duyệt Dự án Hành động của từng nhóm HS. Việc điều tra này sẽ giống như một bài Truy vấn Cá nhân "mini", tức có nghĩa nhóm HS sẽ phải đi thu thập dữ liệu để trả lời câu hỏi của mình về nhu cầu, sau đó báo cáo về kết quả tìm kiếm của nhóm.
|
|
Lưu ý: Trong GCED, 1 cộng đồng được coi là có "nhu cầu thiết thực" nếu:
|
Cách điều tra nhu cầu cộng đồng
Ở bước này, HS đã xác định được 1 cộng đồng mình muốn phục vụ, cũng như nhu cầu của cộng đồng đó. Tiếp theo, HS sẽ cần cân nhắc một vài bước sau:
| Các yếu tố cần cân nhắc | Gợi ý thực hiện | Lưu ý |
|---|---|---|
| Thông tin cần thu thập | Dựa trên định nghĩa về "nhu cầu thiết thực", thầy cô có thể định hướng để HS trả lời một số câu hỏi như:
|
|
| Nguồn thông tin | HS không được tự kết luận nếu chưa tham khảo/thu thập thông tin từ bên ngoài. Một số nguồn thông tin gợi ý như sau:
|
Khuyến khích HS sử dụng nhiều hơn 1 nguồn
|
| Kế hoạch thu thập & báo cáo thông tin | Nhóm HS cần cân nhắc những yếu tố sau:
|
Thầy cô có thể hỗ trợ HS tự lên kế hoạch, tuy nhiên vẫn khuyến khích để nhóm tự chủ động làm việc.
|
|
|
Lưu ý: |
Xác định liên kết giữa Truy vấn cá nhân và Dự án Hành động
Ý nghĩa của việc xác định liên kết
Trong điều kiện lý tưởng, tất cả thành viên trong một nhóm đều có Truy vấn Cá nhân tương tự nhau. Do đó, trên lý thuyết Dự án Hành động của nhóm sẽ là tổng hợp của tất cả kiến thức, mối quan tâm & tò mò của mỗi HS (được thể hiện trong Truy vấn Cá nhân). Dù nhóm đó có triển khai Dự nào thế nào đi nữa, từng HS vẫn sẽ được thực hành/trải nghiệm trên những kiến thức mà mình đã học.
Tuy nhiên, trên thực tế thì một nhóm có thể bao gồm nhiều HS với những mối quan tâm khác nhau, với nền tảng kiến thức/khả năng khác nhau. Do đó, cần phải bảo đảm Dự án sau này của các nhóm thật sự bổ trợ được cho việc học, duy trì tính liền mạch của việc học GCED.
Việc xác định được liên kết giữa Truy vấn Cá nhân và Dự án Hành động là yêu cầu bắt buộc thứ hai để thầy cô phê duyệt Dự án Hành động của từng nhóm HS. Nếu có bất cứ HS nào không xác định được những gì mình sắp làm sẽ bổ trợ như thế nào cho những gì mình đã học, thầy cô cần yêu cầu HS làm lại bước này trước khi phê duyệt Dự án.
Cách xác định liên kết
Ở bước này, HS đã điều tra xong về nhu cầu của cộng đồng, và đã biết được mình sẽ phục vụ nhu cầu gì của cộng đồng đó. Ngoài ra, các em cũng có Truy vấn cá nhân của riêng mình (sản phẩm của Chương 2), trong đó có nêu rõ những điều em thắc mắc & câu trả lời của em về một khía cạnh nhất định của Chủ đề trọng tâm.
Tiếp theo, HS sẽ cần làm một số việc sau:
- Với HS lớp nhỏ: Các em cần liệt kê, và có thể giải thích một số khía cạnh đơn giản à em mong muốn học hỏi được thông qua Dự án Hành động. Những khía cạnh này phải liên quan tới Truy vấn cá nhân của các em.
- Với HS lớp lớn: Cũng yêu cầu tương tự, nhưng những khía cạnh này có thể phức tạp hơn. Ngoài ra, HS cần phải có kế hoạch cá nhân để kiểm chứng những thông tin này.
Ví dụ:
| Câu hỏi truy vấn | Câu trả lời truy vấn | Chủ đề Dự án Hành động | Những điều HS muốn học hỏi (tức liên kết giữa Truy vấn và Dự án) |
|---|---|---|---|
| Xã hội Việt Nam hiện đại (từ 1980 trở ra) có tồn tại bất bình đẳng giới tính không?
Nếu có, các nguyên nhân lớn nhất dẫn tới hiện tượng này là gì? |
Có tồn tại sự bất bình đẳng. Nguyên nhân là:
|
Giảm thiểu sự phân biệt giới tính tại các gia đình ở quận Hai Bà Trưng (khu vực sống của đa số HS trong nhóm) |
|
Lập kế hoạch cho dự án
Ý nghĩa của việc lập kế hoạch cho dự án
Nếu không có kế hoạch, HS sẽ không thể thực hiện được Dự án Hành động. Thầy cô cũng không thể đánh giá được các em HS có đang bám sát vào định hướng ban đầu mà nhóm đã đề ra hay không.
Cách lập kế hoạch
Gáp kiến htức kỹ năng để đạt mục tiêu
Goal, reality, obstacle strategy, way
Mục tiêu kết nối với đối tác
Hợp tác thì cần plan, phân công hợp lý
Xác định loại hình
Công cụ đánh giá
Điều tra: xác định đối tượng, giải thích, hỏi chuyên gia
Xin phép
· Mục tiêu dự án:
Rà soát lại mục tiêu dự án từ Đề án, cập nhật/thay đổi mục tiêu sau khi xác nhận tính thiết thực của nhu cầu.
· Phương pháp kiểm chứng
Xác định thông tin, cách thức để thu thập thông tin nhằm kết luận mức độ hiệu quả của dự án.
· Nguồn lực
Xác định các nguồn lực cần thiết để thực hiện dự án, đặc biệt chú ý đến nguồn lực kiến thức, kỹ năng, phẩm chất của mỗi thành viên trong nhóm. HS cần nhận ra rằng trước khi tìm tới các nguồn lực bên ngoài, nhóm cần tận dụng nguồn lực có sẵn trong nhóm trước.
· Công cụ quản lý
Chọn ra những loại công cụ quản lý dự án thích hợp nhất cho nhóm.
· Lên kế hoạch hành động
Xác định được các công việc cần thực hiện theo khung thời gian hợp lý, với phân công phù hợp với năng lực các thành viên.
Sản phẩm mong đợi
Sau khi kết thúc giai đoạn này, HS sẽ làm/tạo ra được những thứ sau:
· Kết luận về tính thiết thực của một nhu cầu tại một cộng đồng.
· Dự đoán về Dự án Hành động sẽ giúp em hiểu thêm về Truy vấn Cá nhân như thế nào.
· Kế hoạch hành động, trong đó bao gồm cả mục tiêu dự án, phương pháp kiểm chứng mức độ hiệu quả của dự án, các nguồn lực cần thiết, công cụ quản lý dự án.
- Nhìn nhận, kiểm chứng và đánh giá được sự liên hệ giữa Truy vấn cá nhân với Hành động và Kết quả của dự án, từ đó hình thành nên được hiểu biết của cá nhân về một chủ đề, hiện tượng ở ngoài môi trường của trường học (content knowledge).
Suy ngẫm được về việc cần tiếp tục cần làm và cải thiện với Truy vấn cá nhân, từ đó hoàn thành được chu trình Học - Làm - Học của môn GCED (life-long learning)
|
|
Lưu ý :
|
Phân phối nội dung Vòng tròn Thiết kế trong Học kỳ 2
Vòng tròn Thiết kế được thể hiện 2 lần ở mỗi năm học, cụ thể là trong Lăng kính 4 và giai đoạn sau phần Khám phá chủ đề (Giai đoạn Chuẩn bị Truy vấn & Định hướng).
Nếu như ở Giai đoạn Chuẩn bị Truy vấn & Định hướng HS được ứng dụng 2 bước đầu (A và B) của Vòng tròn Thiết kế, thì trong học kỳ 2, học sinh ở các khối lớp sẽ được học tập trung vào 2 bước sau (C và D) của Vòng tròn Thiết kế, bao gồm:
- Bước C - Triển khai giải pháp: lên kế hoạch cho giải pháp được chọn, sau đó triển khai giải pháp
- Bước D - Đánh giá giải pháp: thiết kế & triển khai các phương pháp kiểm chứng để đánh giá tính hiệu quả của giải pháp, phục vụ việc cải thiện
| Tiểu học | Khối 6 - 7 | Khối 8 - 9 | Khối 10 - 12 |
| Học về vai trò và tầm quan trọng của các bước nhỏ thuộc 2 bước lớn C. Triển khai Giải pháp và D. Đánh giá giải pháp.
Thực hiện các bước nhỏ của 2 bước lớn C và D dưới sự dẫn dắt của GV. |
Tìm hiểu sâu hơn về 8 bước nhỏ thuộc bước lớn C và D;
Thực hiện 8 bước nhỏ của 2 bước lớn C và D theo gợi ý của GV. |
Tìm hiểu sâu hơn về cách thực hiện bước lớn C và D.
Thực hiện 2 bước lớn C và D theo gợi ý của GV. |
Tự thực hiện 2 bước lớn C và D, giáo viên có thể hỗ trợ nếu cần. |