Hướng dẫn giáo viên
Giáo viên là phần thiết yếu trong thành công của mọi chương trình. Vì vậy, việc GV nắm rõ vai trò, trách nhiệm và yêu cầu nên được đặt hàng đầu. Tuy nhiên, GV nên hiểu đây là quá trình học hỏi, luôn cần nỗ lực của mọi bên để phát triển khả năng chuyên môn của mình.
CBQL tại cơ sở sẽ kiểm soát & hỗ trợ để đảm bảo mỗi cá nhân GV có thể hoàn thành các công việc trọng tâm sau đây:
Hình mẫu giáo viên GCED
GCED là một phần trong nỗ lực nâng chuẩn của Vinschool, vì vậy mong đợi cho vai trò và công việc của một GV rất đặc thù, có thể khá khác với những gì truyền thống ở lớp học Việt Nam. Họ là những giáo viên nắm rõ được sự thay đổi trong mục tiêu giáo dục rằng học sinh không chỉ cần học tốt, học thuộc kiến thức mà còn cần được trang bị những kĩ năng và phẩm chất của thế kỉ 21.
Giáo viên GCED cần nắm chắc lý thuyết để chủ động tự tìm hiểu, truy vấn các vấn đề trong trường hợp chưa được làm rõ trong chương trình. Nguồn tài liệu cung cấp có hạn và chắc chắn không thể phục vụ được nhu cầu của tất cả GV, vậy nên GV cần tự xác định được lỗ hổng kiến thức của mình ở đâu và chủ động lên phương án bù đắp các lỗ hổng đó.
- Đóng vai trò điều phối trong lớp học: học sinh là trọng tâm của lớp học; GV không phải người truyền đạt kiến thức đơn thuần;
- Tôn trọng ý kiến của HS: tạo điều kiện cho HS thể hiện ý kiến cá nhân và cởi mở với những ý kiến đó;
- Tin tưởng vào khả năng của HS: cho phép HS học qua “trải nghiệm và sai sót" (trials and errors) & phát triển theo khả năng của mình.
- Làm chủ những gì mình đang dạy: chủ động tìm hiểu và có kiến thức nền về những nội dung học của HS.
- Đặt lợi ích của HS lên trên hết: GCED yêu cầu HS vượt qua những thử thách của bản thân, vì vậy Chương trình không chấp nhận những biểu hiện giúp GV quản lý dễ hơn nhưng bất lợi cho HS về mặt lâu dài, ví dụ như làm hộ, làm giúp, lên kế hoạch giúp, v.v.
- Coi trọng thử thách: xem những thử thách là cơ hội để phát triển chuyên môn cho cá nhân để vươn tầm quốc tế.
- Có tư duy hướng tới giải pháp: khi gặp khó khăn, tập trung tìm ra cách giải quyết thông minh, hiệu quả.
- Có tinh thần tập thể: giúp đỡ đồng nghiệp, cùng nhau giải quyết những vấn đề bằng sức mạnh tập thể, luôn coi kinh nghiệm của mình là tài sản cần được chia sẻ.
GV phải nắm đúng cách hiểu, tiếp cận và truyền thông về Chương trình GCED:
- Giáo viên GCED phải có khả năng giới thiệu và giải thích về môn GCED cho một người chưa biết gì về môn học (ví dụ như phụ huynh, HS, hoặc giáo viên khác)
- GCED là môn học cung cấp kiến thức, kỹ năng cần thiết cho HS để trở thành công dân toàn cầu, dễ dàng hòa nhập với bạn bè thế giới.
- GCED là “tiếp nối của CP và SL”: là sự kết hợp giữa 2 môn học của năm vừa rồi nhưng có những điểm cải tiến rõ rệt so với mỗi môn đơn lẻ. Tinh thần 2 môn sẽ được giữ nguyên, nhưng cách làm và nội dung sẽ có rất nhiều thay đổi. Tuy nhiên, nên tránh so sánh quá nhiều hay sa vào lối mòn của 2 chương trình cũ.
- GCED gồm 2 cấu phần: Nghiên cứu và Hành động. Nghiên cứu là nền tảng cho Hành động, Hành động giúp Nghiên cứu trở nên có ý nghĩa. Cuối cấu phần Hành động sẽ có Suy ngẫm, hoàn thiện quá trình Học - Làm - Học của môn.
- Giáo viên GCED có sự tự do trong việc giảng dạy và cần sử dụng sự tự do đó một cách hiệu quả. GV GCED có toàn quyền chỉnh sửa hoạt động dựa trên khung chương trình nếu điều đó phục vụ HS tốt hơn. BGH và PCT sẽ không chấp nhận những trường hợp GV không hiểu kỹ chương trình, mục tiêu, hay tiêu chí nên sử dụng giáo án được thống nhất/có sẵn để lên lớp dạy cho HS. Hiệu quả của hoạt động với học sinh mới là quan trọng nhất, không phải nội dung được viết sẵn.
Giáo viên GCED cần nắm chắc lý thuyết để chủ động tự tìm hiểu, truy vấn các vấn đề trong trường hợp chưa được làm rõ trong chương trình. Nguồn tài liệu cung cấp có hạn và chắc chắn không thể phục vụ được nhu cầu của tất cả GV, vậy nên GV cần tự xác định được lỗ hổng kiến thức của mình ở đâu và chủ động lên phương án bù đắp các lỗ hổng đó
Nhiệm vụ của Giáo viên
Soạn giáo án giảng dạy
📙 Bài chi tiết: Hướng dẫn Soạn giáo án
Kế hoạch hóa Đánh giá quá trình
🔎 Xem thêm: Đánh giá nhằm phục vụ học tập và Đánh giá học tập trong GCED để hiểu thêm ý nghĩa của công việc này
🔎 Xem thêm: Đánh giá Quá trình, Hướng dẫn Đánh giá Quá trình và Nhật ký Học tập (LJJ) để có hướng dẫn cụ thể cách thực hiện quá trình này
Để thực hiện GCED một cách hiệu quả, GV cần có phương án theo dõi quá trình và mức độ tiếp thu học tập của HS mỗi tiết, tuần, tháng v.v. (còn được gọi là Đánh giá Quá trình). Việc có phương án đồng hành với HS một cách bài bản, mang tính kế hoạch giúp GV phản hồi kịp thời đưa ra phản hồi và giúp HS cải thiện kết quả học tập.
Kế hoạch Đánh giá Quá trình nên xoay quanh việc sản xuất và sử dụng bằng chứng học tập để cải thiện chất lượng dạy & học.
Nhật ký Hành trình Học tập (Learning Journey Journal - “LJJ”) của học sinh và Nhật ký Giảng dạy của giáo viên là những nơi lưu trữ chính của những bằng chứng học tập xuyên suốt năm học.
Làm việc cá nhân hoặc cùng với tổ chuyên môn, GV cần lên được kế hoạch để trả lời được những câu hỏi sau:
- Làm sao để đánh giá quá trình xảy ra ở từng tiết học?
- Có những cách nào để đánh giá quá trình? (tham khảo 1 số cách tại đây [1])
- Tần suất kiểm tra LJJ ra sao?
- Làm sao để lưu trữ và sắp xếp khoa học kết quả đánh giá quá trình của từng học sinh?
Để dễ dàng cho việc kiểm soát chất lượng LJJ sau này, GV nên giữ một danh sách bao gồm những nội dung HS được yêu cầu viết vào LJJ của từng bài, cũng như tài liệu, phiếu bài tập đã được phát. Đây có thể trở thành 1 checklist phát cho HS để con tự đối chiếu và bổ sung những phần con còn thiếu trong LJJ.
Giúp học sinh luôn trong tư thế sẵn sàng
Để HS có thể chuẩn bị cho những thử thách của Chương trình, các em sẽ cần được biết yêu cầu và nhiệm vụ của mình xuyên suốt năm học.
Vì vậy, trách nhiệm của GV là lên kế hoạch truyền đạt yêu cầu và chuẩn bị cho HS của mình từ đầu. Lưu ý rằng hiện tại, Khung chương trình chỉ đang bao gồm nội dung chính của môn học - chưa có những phần phụ nhưng không thể thiếu khác. GV nên linh hoạt tìm thời gian để thực hiện các công việc này với lớp. Các phần phụ này bao gồm:
- Giới thiệu các loại rubric;
- Nhắc nhở cho học sinh về những kỳ đánh giá/ những công việc sắp tới;
- Ôn tập (nếu cần thiết);
- Giới thiệu chương: mối liên hệ giữa lăng kính và Chủ đề trọng tâm.
Phát triển kỹ năng của học sinh
🔎 Xem thêm: Ma trận GCED để hiểu rõ hơn về việc các kỹ năng trong GCED được hệ thống hoá như thế nào, trình tự học giữa các khối ra sao
🔎 Xem thêm: Đánh giá Quá trình để có hướng dẫn cụ thể cách thực hiện Đánh giá Quá trình. Tuy nhiên đây chỉ là hướng dẫn chung; GV vẫn phải tìm cách áp dụng những nguyên lý đó vào kỹ năng & thái độ
Lớp học GCED không phải là một lớp học truyền thống, nơi giáo viên đơn giản chỉ chuyển giao lại các kiến thức thô cho HS thông qua bài giảng hoặc sách vở.
- Nắm rõ yêu cầu về kỹ năng & phẩm chất của khối mình dạy. Yêu cầu có gì khác với khối trên và khối dưới? Nếu có trùng lặp thì giáo viên sẽ cùng làm việc với các đồng nghiệp dạy khác khối để có phương án phân hoá.
- Từ các Mục tiêu & Tiêu chí (Khung Chương trình) mỗi tiết học và chuẩn đầu ra của kỹ năng & phẩm chất (Ma trận) của khối, GV xác định và lên kế hoạch những bài học có thể lồng ghép kỹ năng và phẩm chất.
- “Lồng ghép” ở đây được hiểu đơn giản là “Liệu khi HS thực hiện các hoạt động, bài tập, hay tiếp thu các tài liệu, các con có đang sử dụng và phát triển các kỹ năng mong đợi hay không?
|
|
Lưu ý :
|
- Kết hợp với Đánh giá Quá trình: Nếu có nghiêm túc làm gì thì cũng phải có cách xác định mức độ hiệu quả. Vì thế, cho nhiệm vụ phát triển kỹ năng, GV sẽ phải thiết kế những phương pháp đo đạc mức độ đạt mục tiêu đối với kỹ năng và thái độ (đó có nghĩa là thu thập bằng chứng học tập). Đương nhiên, công việc này phụ thuộc vào cách hiểu các kỹ năng & thái độ của từng người, cũng như sở trường của từng GV và đặc thù của lớp họ dạy.
|
|
Lưu ý :
|
Các nội dung được dạy trong Chương trình GCED chỉ thực sự hiệu quả nếu như học sinh đồng thời phát triển song song các kỹ năng và phẩm chất của một Công dân Toàn cầu (được yêu cầu trong Ma trận GCED).
Kết hợp với Đánh giá Quá trình: Nếu có nghiêm túc làm gì thì cũng phải có cách xác định mức độ hiệu quả. Vì thế, cho nhiệm vụ phát triển kỹ năng, GV sẽ phải thiết kế những phương pháp đo đạc mức độ đạt mục tiêu đối với kỹ năng và thái độ (đó có nghĩa là thu thập bằng chứng học tập). Đương nhiên, công việc này phụ thuộc vào cách hiểu các kỹ năng & thái độ của từng người, cũng như sở trường của từng GV và đặc thù của lớp họ dạy.
Nhật ký giảng dạy
Một trong những mục tiêu lớn nhất của môn GCED là giúp GV phát triển chuyên môn, từng bước đạt được chuẩn mực quốc tế trong dạy và học. Để quá trình đó diễn ra một cách hiệu quả, GV được khuyến khích nên sở hữu cho mình một Nhật ký giảng dạy GCED, tương tự như Nhật ký Học tập (LJJ) của học sinh. Đây là cơ sở để đánh giá phát triển cá nhân; GV có thể nhận xét quá trình học tập của chính mình hoặc của GV khác.
- Các nghiên cứu về môn học (kiến thức/ tài liệu về các chủ đề, các phương pháp giảng dạy, v.v);
- Ý tưởng triển khai các phương pháp dạy học mới;
- Kế hoạch cá nhân để cải thiện công tác giảng dạy;
- Kế hoạch phát triển kỹ năng và phẩm chất cho HS (nêu rõ mục tiêu, tiêu chí đánh giá, kết quả, và suy ngẫm)
- Bất kỳ tài liệu, ghi chép, suy ngẫm nào liên quan đến quá trình giảng dạy GCED;
- Phiếu đánh giá demo (nếu thực hiện demo), phiếu/ thư phản hồi từ các tiết dự giờ góp ý.
- COT các tiết được dự giờ đánh giá.
- Có tính hệ thống, kế hoạch, dựa vào dữ liệu và bằng chứng.
- Dùng thường xuyên, lưu trữ tài liệu feedback từ đồng nghiệp và CBQL đầy đủ;
- Có suy ngẫm, đúc kết, rút kinh nghiệm;
- Nêu ra được lộ trình phát triển cá nhân dựa trên feedback và suy ngẫm;
- GV có khả năng chỉ vào Nhật ký Giảng dạy của mình và trình bày cho đồng nghiệp, BGH, PCT về quá trình học tập của họ.
Đây sẽ là cơ sở để CBQL và PCT hiểu hơn về GV ngoài các buổi dự giờ, có khả năng đánh giá quá trình (để feedback, hướng dẫn, đào tạo) cũng như đánh giá tổng thể vào cuối kỳ, cuối năm. Nhật ký Giảng dạy sẽ giảm bớt công việc cho cả GV lẫn CBQL trong quá trình quản lý, đánh giá, và định hướng, đồng thời cũng phù hợp với tinh thần đổi mới sư phạm của bộ môn GCED.
Sử dụng COT
🔎 Xem thêm: GCED COT (Classroom Observation Tool)
COT (Classroom Observation Tool) là công cụ phục vụ cho việc quan sát và đánh giá tiết học dựa trên hệ thống các tiêu chí (có/không) và đánh giá cuối cùng của một tiết COT là điểm tổng của tất cả các tiêu chí được đưa ra.
Sau mỗi tiết được dự giờ bời BGH hay PCT hay các GV khác, GV khi đọc lại COT sẽ biết rõ năng lực của mình được đánh giá như thế nào từ đó rút ra được những phần mình đã làm được/chưa làm được để có cách khắc phục hoặc thay đổi để cải thiện chất lượng tiết học hơn nữa.
Ngoài ra GV dùng COT để tham gia dự giờ và đánh giá những GV khác từ đó có sự đối chiếu, rút kinh nghiệm cho bản thân và học hỏi lẫn nhau giữa các GV
Hướng dẫn triển khai các giai đoạn quan trọng của môn học
Học kỳ I
Truy vấn Cá nhân
Nếu muốn thực hiện Dự án Hành động một cách nghiêm túc, HS bắt buộc phải có nền tảng kiến thức vững chắc.
Trong quá trình học môn GCED, nền tảng kiến thức được xây dựng qua (1) các tiết khám phá Chủ đề Trọng tâm qua các Lăng kính và (2) quá trình nghiên cứu sâu vào một khía cạnh của Chủ đề mà HS thấy thú vị, thích hợp với điểm mạnh của mỗi em. Quá trình này còn gọi là Truy vấn Cá nhân.
📙 Bài chi tiết: Hướng dẫn Truy vấn Cá nhân
Tạo nhóm và làm Đề án
Sau khi học sinh đã được tìm hiểu chủ đề trọng tâm thông qua 21 tiết đầu tiên và thực hiện Truy vấn Cá nhân của riêng mình, các em sẽ đến giai đoạn tiếp theo của chương trình: Định hướng.
Với mô hình Học - Làm - Học đặc thù của GCED, Định hướng đóng vai trò cầu nối giữa phần “Học” đầu tiên với phần “Làm”: Học sinh bắt đầu đặt những viên gạch đầu tiên (Đề án) để xây dựng được một Dự án Hành động dựa trên những kiến thức đã thu thập được trong 3 tháng vừa qua. Đây cũng là thời điểm HS chuyển tiếp từ làm việc cá nhân sang làm việc nhóm.
Trong 7 tiết của Định hướng, hai nhiệm vụ chính mà HS cần phải thực hiện là (1) Tạo nhóm và (2) Làm Đề án. Trong suốt quá trình đó, GV (3) đánh giá đề án để hỗ trợ dựa trên thiếu sót.
📙 Bài chi tiết: Hướng dẫn Tạo nhóm và đề án
Học kỳ II
Báo cáo về Dự án Hành động
Bài Báo cáo đóng vai trò tổng kết lại Dự án Hành động của mỗi nhóm xuyên suốt học kỳ 2. Thông qua một bài thuyết trình nhóm, học sinh sẽ cơ hội nhìn lại toàn bộ quá trình thực hiện dự án, từ lúc bắt đầu lên kế hoạch, tới triển khai, và suy ngẫm. Bài Báo cáo này cũng sẽ giúp những người xung quanh hiểu hơn về trải nghiệm của nhóm trong thời gian này, góp phần nhấn mạnh triết lý “quá trình quan trọng hơn kết quả" mà giáo dục tiên tiến luôn hướng tới.
Hai nhiệm vụ chính mà học sinh phải thực hiện trong Ngày Báo cáo là báo cáo về dự án của nhóm mình, đồng thời cho/nhận phản hồi từ khán giả hoặc các nhóm khác.
📙 Bài chi tiết: Bài Báo cáo về Dự án Hành động
Suy ngẫm Cuối năm
Xuyên suốt chương trình GCED, tầm quan trọng của suy ngẫm được nhấn mạnh thông qua nhiều hình thức khác nhau với mong muốn sẽ rèn luyện được cho học sinh kỹ năng thiết yếu này của một người học trọn đời. Học sinh được thực hành suy ngẫm thường xuyên và nghiêm túc trong suốt cả năm học, kết thúc bằng một sản phẩm suy ngẫm mang tính chất tổng kết, yêu cầu học sinh nhìn lại toàn bộ quá trình học tập, đúc kết toàn bộ kiến thức và suy ngẫm trong năm - Bài suy ngẫm Cuối năm.
Bài suy ngẫm Cuối năm cũng là minh chứng rõ ràng của chữ Học thứ 2 trong chu trình “Học - Làm - Học" của GCED: khác với chữ "học" đầu tiên ám chỉ sự thu thập kiến thức, kỹ năng, chữ "học" phía sau nói về sự suy ngẫm sau khi đã hoàn thành một dự án Hành động (Làm).
📙 Bài chi tiết: Bài Suy ngẫm cuối năm
Nguồn tham khảo
- ↑ Nguyễn Hữu Long (2019), 5 Chiến Lược Đánh Giá Quá Trình Tuyệt Vời Không Nên Bỏ Qua.